GELENEKSELDEN YENİ MEDYA ÇAĞINA

Muhammet İSPİRLİ

İnsan, doğumundan ölümüne kadar, toplumun çeşitli grupları içinde hayatını geçirmektedir. Grup hayatının sürekliliği, insanların düşünce, görüş, haber ve izlenimlerini, duygularını birbirlerine aktarmalarını, kısaca bir iletişimi zorunlu kılmaktadır.
Temel öğe dil ve kullanılan iletişim araçları.
Toplum dokusunun tarihi serüveni incelendiğinde, eğitim alanındaki etkili öğelerin içinde medya unsurlarının varlığı zaten hep gündemdedir.
İlk çağlarda duvar gazeteleri ve halka yapılan sözlü duyurular, bugünkü gazetelerin yerini almaktaydı. Nitekim yazının icadı ve 1440’da modern baskının temellerinin atılışıyla teknolojik anlamda basın olayı hızlı bir devinime girdi.

HALKTAN MUHABİRLER, BEDAVA GAZETELER

Yazılı ve sözlü basında gelişen iletişim araçlarına dijital çağla birlikte internet de eklenince durum artık sosyal mühendislik ölçeğinde.
Sosyal medyada çokluğun bilgeliği, her birimizden daha akıllı görünümünde. Gün geçtikçe kullanılması daha da artan bir platform.
En etkili iletişim araçları arasında yerini aldı, bilgi alışverişi gerçek ya da diğer hesaplardan anlık karşılıklı iletişim söz konusu.
7/24 online ve iletişim çok hızlı.
Hedef kitleye ulaşmak için nokta atışı yapmak mümkün.
Berlin teknik Üniversitesi’nden medya bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Nobret Bolz’un ifadesiyle, bedava gazeteler, bilginin “serbest akması” beklentisine pek uygun düşüyor. Bugün gençler arasında ve eğitimli pek çok kişi de bilgilerini genelde online kaynaklardan alıyor.
Almanya’da çoğu medya kuruluşu bu değişime tutucu yaklaşmıyor, tersine basılı gazetenin sonu geldi diye gazeteciliğin de sonunun gelmesi gerekmediğini gördüler. Medya kuruluşlarına bir göz atınca, online editörlerin eşit haklara sahip oldukları, dahası şimdiden yön verici duruma geldikleri görülüyor.
Tüm bu oluşum içerisinde İnternet Gazeteciliği ya da İnternet Haberciliği özel bir yer teşkil ediyor.
Yaygın ve yerel gazeteler online sistemde yerini aldı. Web sayfaları direkt ya da sosyal medya organları vasıtasıyla hedef kitleye ulaştırılıyor.
Babiali’den İkitelli’ye, Plaza Gazeteciliğe, Online Yayıncılığa sınıfsal bir dönüşümle birlikte içerik üretim ve sunumda habercilikte eksen kayması devam ediyor.
Bir zamanların sağ sol basın mevkuteleri, çağdaş medya, İslamcı medya, yandaş medyabir kısım medya, havuz medyası v.s ayrı kulvarlarda maratona devam...
Bunun yanı sıra yerel medyanın yereldeki internet gazeteciliği gayri yasal bir şekilde almış başını gidiyor.

İllerde sayıları yüzlerle ifade edilen internet haber siteleri oluşturuldu. Ekseri çoğunluğunun meslekle hiçbir alakaları yok. Ortam müsait; alıntı-çalıntı haber ve görsellerle, sosyal medyadan dolma bilgilerle sözüm ona gazetecilik yapılıyor. Cep telefonu, bir kamera ve mikrofon yetiyor canlı yayınına.
Bunlar da halktan muhabirlerin farklı bir versiyonu. Gazetesi bedava okunuyor ama aralarında şantajla ya da kimin ekmeğini yiyorsa onun şarkısını söyleyenlerin hiç de yasal sorumlulukları yok.
Gazetecilik ilkeleri ve etiğine uygun bir iş yapılmıyor.
Sesi çirkin çıkması muhtemelleri iktidar da muhalefet de önceden belirliyor ve bir şekilde tedbiren susturuyor.
Tüm bu gerçeklerle gazetecilik mesleği maalesef zor bir süreçten geçiyor.
Gazetecilik bir kırılma noktasında...
Habercilik anlamında eski geleneksel basın hiçbir rakip tanımazken, tek rakip kendi meslektaşları iken şimdi aslında tüm dünya.
Bu yüzden yeni Medya Çağı çok önemli.
Türkiye’de hali hazırda Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, LinkedIn, Pinterest gibi sosyal medya platformları yoğun olarak kullanılmaktadır. Akıllı telefonlar, tabletler sayesinde bu platformlar bir tık uzaklıktadır.
YouTube’a düşen bir görüntü veya yorum dakikalar içinde anında milyonlarca kişiye ulaşabiliyor.
Sosyal medyaya gözünü kapatmak çözüm değil.
Yasaklar hiç çözüm değil. Kuzey Kore, Elitre, Çin, Suudi Arabistan, İran nispeten Hindistan yasak koyan ülkeler arasında. Yasaklamalar ciddi tepki ve alternatif arayışları da beraberinde getirir.
Evet, bariyersiz kamuoyu bugün artık yaşamın doğal özelliği olmuştur.
Sosyal ağlar bugün küreselleşmenin yol açtığı kontrol krizinde.
Sorunun adı her ne kadar “karmaşıklık” olsa da;
Güvenlik, sistem sorunudur; yasaklanmaz aşılır. Engel değil, doğru yönetim gerekir.
Tüm bunlara özetle, online sistemde Habercilik anlamında bilgi karmaşalığını, kirliliğini önleyecek, disipline edecek yegane unsur İnternet Gazeteciliği’dir.
Yerel Medya da gerek demokrasinin gerekse Yaygın Medya’nın önemli nüvesini teşkil ettiği gerçeğiyle, mahallindeki Yerel İnternet Gazeteciliği yasal olarak kontrol altına alınması, gerek mesleki eğitim gerekse ekonomik anlamda bir şekilde desteklenmesi de gerekiyor.