Ertaş: Erzurum'da "Yeraltından tarih fışkırabilir"
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, yaklaşık 7 bin yıllık bir geçmişi bulunan Erzurum'daki inşaat kazılarında arkeolojik kalıntı ve tarihi bulgulara mutlaka rastlanabileceği uyarısında bulundu.
Erzurum’da yürütülen inşaat kazılarıyla ilgili olarak TDED Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş’tan önemli bir uyarı geldi. Anadolu’nun medeniyetler beşiği olduğunu ve binlerce yıllık tarihe geçmişi bulunduğunu söyleyen Ertaş, bu yüzden Erzurum’da yapılan inşaat kazılarının sadece yüklenici firmalarda çalışan birkaç işçi ve mühendisin insafına terkedilmemesi çağrısında bulundu. Yaptığı açıklamada, Türkiye’nin değişik illerinden ve bölgelerinden örnekler de veren Ertaş, Erzurum’un kadim bir şehir olduğunu ve yerin altının değerli kalıntı ve bulgularla dolu olmasının ihtimal dahilinde bulunduğunu kaydetti.
ÇEŞİTLİ İNŞAAT KAZILARINDAN ÖRNEKLER VERDİ
TEDED Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, "Arkeoloji, etnografya, tarih, sanat tarihi açısından yapılan arkeolojik ve bilimsel kazılar kadar inşaat çalışmaları sonrasında da birbirinden kıymetli eserler ortaya çıkmaktadır. Bilhassa kadim yerleşim yerlerinde bu durumla karşılaşmak mümkün. Son yıllarda gerek İstanbul’da yapılan metro, tünel, en son üçüncü köprü çalışmalarında, gerek inşaat kazılarında her biri kıymet biçilemeyen hazineler değerinde, çok eski medeniyetlere ait izler ve kalıntılar bulunduğunu televizyonlardan takip etmiştik. Anadolu’da da kadim şehirlerde durum farksız değil. Şöyle ki sadece bir önceki sene farklı şehirlerde inşaat kazıları yapılırken rastlanılan onlarca arkeolojik bulgu tespit edildi. İnşaat kazılarından yer altı şehri, lahitler, surlar, hanlar, hamamlar ve farklı medeniyetlere ait mezarlar çıktı. Önceki sene yapılan inşaat kazıları sırasında Silivri Feriköy’de 5000 yıllık yerleşim yeri, Bodrum’da Halikarnas sur duvarları, Bilecik’te ve Sinop’ta Bizans dönemine ait mezar ve lahitler, Samsun’da mezar odaları, Osmaniye Kadirli’de yer altı şehri ayrıca Osmaniye’de yapılan sondaj çalışmalarında Roma dönemine ait hamam kalıntıları ve taban mozaiği bulundu. Uşak’ta yol çalışmaları sırasında eski yerleşim alanına rastlandı. Edirne’de inşaat kazısında Osmanlılara ait birbirinden değerli tarihi eserlere rastlayan iş adamı eserleri Edirne Valiliğine bağışladı. En son Ardahan’da yapılan bir inşaat kazısında bir Rus askerinin tabutuna rastlanılmıştı" diye konuştu.
ERZURUM’UN 7 BİN YILLIK BİR GEÇMİŞİ VAR
Erzurum özelinde de değerlendirmelerde bulunan Ertaş, Urartular, Persler, Romalılar, Medler, Gürcüler, Araplar ve Türklerin medeniyetlerine ev sahipliği yapan Erzurum’un, yer altı ve yer üstü hafızasında bu medeniyetlerden izler taşıdığını ve yaklaşık yedi bin yıllık geçmişinin bulunduğunu belirterek, "Erzurum’da inşaat kazılarında tarihi eserlerin ve yerleşim yerlerinin ortaya çıkması yüksek bir ihtimaldir." dedi.
Ertaş, şöyle konuştu: "Hal böyleyken, Erzurum gibi kadim yerleşim yerlerinde yapılacak yapı, yol, köprülü kavşak vb. kazı çalışmaları üniversitelerden, belediyelerden, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulundan, STK’lerden ve basın mensuplarından oluşan bir heyet gözetiminde yapılmalıdır. Kadim şehirlerin altında -çıkar yahut çıkmaz- mutlaka zenginlikler vardır. Bu kazılardan eski medeniyetlere ait kalıntılar, tarihi yollar, höyükler, yer altı şehirleri ve tarihi değeri olan birçok envanter çıkabilir. Madem Erzurum medeniyetlerin kavşağında kurulmuş şehirdir, madem Doğu’nun Batı’yla, Batı’nın Doğu’yla tanış olduğu şehirdir, o halde medeniyet tarihi açısından hassas bir durum olan bu kazılar sadece bir iki yüklenici, inşaat işçisi ve mühendisle yapılmamalıdır."